Sinds een aantal jaren wordt er volop gebouwd in de nieuwste wijk van Mierlo  en verschijnt daar een groot aantal woningen. Sinds eind jaren 60 van de vorige eeuw heeft Mierlo steeds een aantal uitbreidingsprojecten gerealiseerd op plekken waar voor die tijd nauwelijks bewoning was, denk aan de Kerkakkers, Neerakkers en De Loo. Dat er bewoning was in vroegere perioden dichtbij het kasteel en de kerk is tamelijk voor de hand liggend.

Dat er in Luchen ook al zeer vroeg bewoning was, is voor veel mensen niet zo vanzelfsprekend. Maar als je terugkijkt in de bewoningsgeschiedenis dan is dat toch waar. Er woonden op Luchen al mensen ver voor het begin van onze jaartelling. In 2022 is de Canon van Mierlo samengesteld en daarin is het item 'Wonen in Luchen is niks nieuws' als één van de 28 titels beschreven. Voor Heemkundekring Myerle aanleiding om in 2023 bijzonder aandacht te besteden aan deze nieuwe wijk en alles wat daarmee heemkundig te maken heeft. In 2023 zullen we op verschillende manieren aandacht besteden aan het gebied, de bebouwing, de archeologie en de mensen die er wonen of gewoond hebben. Houd daarom onze publicaties en deze website in de gaten!
In Luchen worden nieuwe woningen gebouwd naast bestaande woningen, waarvan er enkele zelfs de monumentenstatus hebben. Op de afbeelding hiernaast is dat goed te zien.
Dat er vroeger al bewoning was in dit gebied was, is natuurlijk niet onbekend, vandaar dat er uitgebreid archeologisch onderzoek heeft plaatsgevonden voordat er gebouwd mocht en kon worden. De regionale omroep Studio 040 heeft onderstaande item er aan gewijd.

Als je interessse in de bewoningsgeschiedenis gewekt is, dan is deze pagina waarschijnlijk interessant ons eens door te lezen. Daar word je duidelijk gemaakt hoe de bewoning van Luchen er lang geleden uitzag en hoe we dat hebben kunnen vaststellen.

Van verschillende archeologische onderzoeken in Luchen e.o. is informatie beschikbaar via deze site. Je kunt die via onderstaande links inzien.
2008/2009: Archeoligisch onderzoek Luchen II  (rapport Archol)
2012: Broekse potten en pannen, opgraving bij Broekstraat 75 door
         Heemkundekring Myerle
2019: Archeologisch onderzoek Burgemeester Termeerstraat
2020: Archeologisch onderzoek Luchen III december 2020

Thuis in Mierlo

De serie 'Historisch Mierlo' die maandelijks in de krant 'Thuis in Mierlo' verschijnt staat in het teken van het jaarthema. Hieronder tref je die artikeltjes ook aan. Klik op de afbeelding om de tekst te lezen.

Wat zit er onder de grond op Luchen?

Op 22 maart 2023 was er in 't Mierles Huukske een lezing met als titel "Wat zit er onder de grond op Luchen?". Martijn Bink, teamleider Zuid-Nederland bij VUhbs archeologie vertelde daarbij over de geschiedenis van het archeologisch onderzoek in Mierlo in het algemeen en op Luchen in het bijzonder. VUhbs archeologie is één van de professionele organisatie die in deze wijk één of meerdere opgravingen hebben verricht. Deze onderzoeken en opgravingen moeten plaatsvinden voordat er in een wijk gebouwd mag worden. Martijn ging per archeologische periode in op de vondsten en resultaten. Naast de opgravingen op Luchen kwamen ook die aan de Burgemeester Termeerstraat, Kranenbroek en Hazewinkel aan de orde. Martijn ging ook in op opgravingen aan de andere kant van Mierlo, zoals op Neerakkers, bij Huize Bethanië en de Mona Lisa.
Iets naar boven op deze pagina staan een aantal links naar archeologische rapporten over opgravingen op Luchen. Daar kun je meer lezen over hoe er gewerkt is en wat er gevonden is. Hier vind je de flyer die verspreid is om de lezing te promoten.        

Verhalen over het wonen op Luchen

Hierboven bij de stukjes in Thuis in Mierlo komen enkele verhalen aan de orde. We willen ook hier ruimte bieden om verhalen in historische context over Luchen te plaatsen. Mocht je hieraan willen bijdragen, neem dan contact op via het formulier hieronder.

    >>> In 1909 klonk er ketelmuziek op Luchen.

Ketelmuziek is de term die gebruikt wordt voor het maken van lawaai door het slaan op potten, pannen, vaten, ketels en alle andere zaken die daarvoor normaal niet gebruikt worden, maar die wel geschikt zijn om (veel) kabaal voort te brengen. Op Luchen was dat ook nodig vonden verschillende boeren, want de hazen vraten te veel van het koren en de rogge die op het veld stonden. Die hazen kwamen vanaf de Luchense heide de akkers in en konden niet weg door de blokkade door het Eindhovensch Kanaal, dus bleven ze steken in de velden die daarvoor lagen. Natuurlijk zouden de boeren die hazen ook wel hebben willen wegvangen, dan hadden ze ook nog wat in de ketel gehad. Maar dat mocht niet, want het jachtrecht voor Luchen was verpacht door graaf D'Alcantera uit Gent (België) aan wie het 'heerlijke jachtrecht' behoorde. Hij had het verpacht aan de familie baron Tuyll van Serooskerken, via de burgemeester van Voorburg, die uit die familie kwam. Het gebied trok blijkbaar niet erg aan de jagers, want er bleek gedurende het gehele seizoen maar één keer een jacht georganiseerd te zijn. Dit betekende dat de wildstand floreerde en zich tegoed deed aan de gewassen. Het jachtgebied werd goed bewaakt door twee jachtopzieners, in de personen van Th. Dekkers uit Mierlo en Kerkhoffs uit Geldrop die die taak als onbezoldigd rijksveldwachter op zich hadden genomen. In het begin hielden ze zich afzijdig omdat de boeren zich niet aan stroperij schuldig maakten. Maar waarschijnlijk kwam het de pachter ter oren wat er in zijn pachtgebied gebeurde, want plotseling veranderde de jachtopzieners van houding en werd aan de boeren een proces verbaal opgemaakt vanwege het opjagen van het wild door de boeren, wat volgens de jachtwet gelijk zou staan het het opsporen daarvan en dat was verboden. De zaak kwam voor bij het kantongerecht in Helmond. De verdediger van de boeren bij het gerecht stelde in zijn verdediging "De beklaagden zijn niet schuldig aan het opsporen van wild, doch wilden niets anders dan hunne veldgewassen vrijwaren tegen den vernielzucht van het wild, en dit dus verjagen, in plaats van het te willen bemachtigen, welk laatste zij alleen onder de benaming „opsporen" verstonden". Het openbaar ministerie scheen met de zaak wel wat verlegen te zijn, daar eiste uiteindelijk toch tegen enkele landbouwers 15 gulden boete of 10 dagen hechtenis en tegen de overige beklaagden 10 gulden boete subsidiair 8 dagen hechtenis. Uiteindelijk ging de rechter niet mee in de eis van het openbaar ministerie en sprak hij de boeren vrij. Daarbij sprak hij de hoop uit dat de boeren spoedig van de hazenplaag bevrijd zouden zijn.
Bij het bezoek van de Noord-Brabantse Commissaris van de Koningin Arthur Eduard Joseph baron van Voorst tot Voorst, aan Mierlo op 29 mei 1909 legden enkele Luchense boeren (van Brussel en Slaats) deze zaak ook aan hem voor. Zij woonden in de boerderijen die stonden ter hoogte van de huidige nummers Luchen 7 en 8). Van Voorst tot Voorst is met de boeren ter plaatse gegaan om met eigen ogen te zien hoe groot de schade was. In zijn verslag van deze dag staat te lezen: "Ik ben met de menschen de schade ter plaatse wezen opnemen; een groot roggeveld van circa 33 hectare had buitengewoon veel geleden, ik heb er een uur lang kris kras doorgelopen; de schade was zeer erg; de rogge vertoond geen half gewas; overal resten van hazen, we joegen er nog enkele uit de rogge." In hoeverre de schade werkelijk vergoed is vermeld het verhaal niet. Wel is duidelijk dat de commissaris er werk van maakte want hij heeft later nog schriftelijk nagevraagd wie het jachtrecht precies bezat en welke boeren precies benadeeld waren. Waarschijnlijk is de zaak ook voorgelegd aan de minister van landbouw. De gebroeders Boumans waren ook boeren op Luchen die benadeeld waren. Zij hebben aangegeven de situatie zo erg te vinden dat als er geen afdoende oplossing gevonden zou worden, zij hun bedrijf naar een andere streek zouden overbrengen.
Wil je meer lezen over de ketelmuziek op Luchen klikt dan hier, je komt dan op de pagina van 'Mierlo in de Krant' waar een enkele artikelen over dit probleem en de rechtzaak zijn opgenomen.

    >>> In 1933 was men bang dat heel Luchen zou afbranden.

In de nacht van dinsdag 14 op woensdag 15 maart 1933 brak er een brand uit in de boerderij van de familie Nooijen. Die boerderij lag ongeveer op de plek waar nu de woningen Luchen 5 en 5a staan. Het was een felle brand. De oudste zoon van het gezin merkte de brand op doordat hij vanuit zijn slaapkamer de vlammen in het dak boven zich opmerkte. Hij kon nog tijdig de overige gezinsleden warschuwen zodat die zich konden redden. De hele boerderij met inhoud ging verloren. Van de veestapel die bestond uit 2 koeien, een paard, een maal en twee varkens kon gelukkig nog één varken gered worden.
De brand sloeg al snel over naar de boerderij van Slaats/Verhoeven die aan Luchen 7 lag. Uit de mond van Daniél Slaats werd opgetekend: "Ik ben toen half aangekleed met één klomp aan naar buiten gelopen. De boerderij van Nooijen was één vuurbonk. We wisten het zeker, wij zouden ook meegaan! Mijn vrouw hebben we naar buiten moeten dragen; de schrik was haar in de benen geslagen, ze kon geen stap meer zetten." Met hulp van familie, buren en de krecht kon kon het vee worden gered, maar voor de rest gingen gebouwen en inhoud grotendeels verloren. Op de plek waar de boerderij van Slaats stond is een boerderij herbouwd. Deze boerderij staat er nu nog en is een gemeentelijke monument.
Naast de boerderij van Slaats stond een schuur van de overbuurman Van der Linden. In die schuur hadden de leden van "Den Jongen Boerenstand" hun landbouwmachines opgeslagen. Ook die schuur werd prooi van de vlammen en er werd niets gespaard. De inwoners waren erg bang dat het vuur ook zou overslaan naar de andere boederijen die op Luchen stonden. Gelukkig kon de Mierlose brandweer, door het goed nathouden van de panden en het tegenhouden van de vlammer, erger voorkomen. Aan blussen viel niet meer te denken.
In de vroege ochtend van woensdag 15 maart ontstond ook een brand in Brandevoort bij de boerderij van Van Breugel. Doordat de Mierlose brandweer zo druk was op Luchen konden de brandweerlieden niet tijdig aanwezig zijn om het vuur te bestrijden. Van deze boerderij stonden na het nablussen nog slechts enkele stukken muur overeind.
In de dagen na de brand was er veel bekijks op Luchen. Het leek wel of heel Mierlo met eigen ogen wilde vaststellen aan welke grote ramp Luchen was ontkomen. Hoewel het voor de getroffen boeren rampzalig was, beide boerderijen op Luchen en die op Brandevoort waren laag verzekerd, zodat van de grote schade maar een gedeelte werd vergoed.
Wil je meer lezen over deze branden klikt dan hier, je komt dan op de pagina van 'Mierlo in de Krant' waar een aantal artikelen over deze branden is opgenomen.

    >>> Jouw verhaal .....

...... hier kan jouw verhaal komen als je dat wilt ......

Ten slotte

We proberen op een zo creatieve mogelijke manier met het jaarthema om te gaan en roepen hierbij jouw hulp in! Mocht je foto’s, filmpjes of verhalen hebben, neem dan gerust contact op met ons. We bekijken dan samen op welke manier we deze kunnen opnemen in ons jaarprogramma, bijvoorbeeld als tentoonstelling of presentatie. Dus mocht je informatie hebben of mensen kennen die iets over het thema "Wonen in Luchen is niks nieuws" in Mierlo of daarbuiten kunnen en willen vertellen, geef dit dan door via onderstaand formulier of via de email, zodat we samen een mooie invulling geven aan dit jaarthema!