Terug naar de startpagina. Oude Raadhuis met torentje en bordes uit 1806. werd als raadhuis tot 1963 en sinds 1990 gebruikt als huisvesting voor de Heemkundekring en VVV. Heilige Luciakerk, neogotische kerk uit 1859 gebouwd door H.J. van Tulder. Brits militaire begraafplaats en laatste rustplaats voor 665 Britse 
		militairen Televisietoren Mierlo is een 105 meter hoge zendmast uit 1957. Kasteelboerderij aan de Kasteelweg uit omstreeks 1700 behoorde oorspronkelijk
 bij Kasteel Mierlo. De huidige standerdmolen zou gebouwd zijn in 1640 en stond op het hei-eind. In 1858-1860 werd de molen overgeplaatst naar de dorpskern van Mierlo. Patronaatsgebouw uit 1914, het familiewapen bevindt zich boven de ingang.
        Kasteel Myerle, informatie Lettertype verkleinen    Lettertype herstellen     Lettertype vergroten    
Hoe Mierlo haar grondgebied zag slinken

Opmerkelijk mag het heten dat de grenzen van Mierlo zoals die in 1292 zijn beschreven vele eeuwen ongewijzigd zijn gebleven. Hendrik II van Rode, heer van Mierlo en Hertog Jan I van Brabant hadden er behoefte aan om de grens van de heerlijkheid Mierlo vast te leggen. Een landmeter heeft de opdracht gekregen en de hertog stemde in met de uitkomst. Als je over dit proces wat meer wilt lezen dan kan dat op deze pagina.

Gemeentegrenzen en oppervlakte van Mierlo

Caarte figuratief Mierlo 1706
Caarte figuratief voor Heerlijkheid en Dorpe van Mierlo 1706
Begin 18e eeuw is een figuratieve kaart gemaakt van Mierlo, waarop de grenspalen zijn aangegeven. Een figuratieve kaart houdt in dat er geen nauwkeurige metingen verricht zijn en de afstanden op basis van schatting zijn ingetekend. Je ziet die kaart hier links staan.

kaart Mierlo 1866
Mierlo, 1866, gekanteld met Noord naar links.

Dat die inschattingen zo slecht nog niet waren blijkt als de kaart vergeleken wordt met de kaart rechts. Deze kaart met een schaal van 1:50.000 is uit 1866 en werd uitgegeven door Hugo Suringar uit Leeuwarden. De kaart is gemaakt in opdracht van de provincie Noord-Brabant. In deze afbeelding is de kaart gekanteld om de richting gelijk te houden met de "Caarte figuratief". Voor beide kaarten geldt dat je een grotere versie kunt bekijken als je op de kaart klikt, de kaarten openen in een nieuw venster. De oppervlakte van de gemeente Mierlo werd vastgesteld op 3.460 hectare (volgens de kaart van 1866 3.466 ha, maar dat kan een typefout zijn geweest).

Mierlo was hiermee groter dan de gemiddelde gemeente in Nederland. In 1850 was dat gemiddeld 2.700 ha. Door samenvoegingen en herindelingen is het gemiddelde in de loop van de jaren wel groter geworden, maar hoe zat dat nu in Mierlo?

De ontwikkeling in de oppervlakte van de gemeente Mierlo

In de jaren van de heerlijkheid hadden de heren nog al eens de gewoonte om elkaars grondgebied te betwisten of via huwelijken en vererving grondgebieden te verwerven. Dit trof de heerlijkheid Mierlo niet. Ook de twisten tussen de Hertog van Gelre, de Graaf van Vlaanderen, de Bisschoppen van Luik en Aken hadden geen invloed op de omvang van het grondgebied van de heerlijkheid Mierlo. Maarten van Rossum brandschatte Mierlo in 1543 weliswaar, maar het grondgebied bleef behouden. Ook de nationale twisten met de Spanjaarden of tussen de zuidelijke en noordelijke Nederlanden hebben geen invloed gehad op de omvang van het grondgebied van Mierlo. De komst van de Fransen aan het einde van de 18e eeuw (de periode van de Bataafse republiek) zorgde wel voor het fundament waarop de gedetailleerde kaarten werden getekend, maar daardoor veranderde de omvang van Mierlo niet. Naar analogie van een bekende strip zou je kunnen stellen dat het kleine dorpje dapper weerstand bood tegen de overheersers. Maar dat mocht niet zo blijven, er was een tegenstander te machtig.

Na de grensbepaling van 1292 duurde het 675 jaar totdat er dan toch een wijziging in de omvang van de gemeente Mierlo kwam. Vanaf het begin van de 20ste eeuw hing herindeling als een spook boven het dorp. De annexatiedrang van de buurgemeenten en dan met name Helmond heeft Mierlo parten gespeeld. Al in het begin van de twintigerjaren schreven burgemeester Verheugt en zijn wethouders een voorstel voor de gemeenteraad om een dreigende opdeling van Mierlo over Helmond en Geldrop te voorkomen. Je kunt dat hier lezen. Tot 1967 kon Mierlo die drang weerstaan maar per 1 januari 1968 werd de kern Mierlo-Hout overgedragen aan Helmond samen met een grenscorrectie met de gemeente Someren (gebied Lungendonk bij Lierop). Overigens was niet iedereen hier ontevreden over. Veel Mierlo-Houtenaren voelden zich achtergesteld ten opzichte van Mierlo-Dorp en zagen in een samenvoeging met Helmond (waar Mierlo-Hout dichter aan grensde dan aan Mierlo-Dorp) mogelijkheden tot verbetering. Mierlo raakte bij deze grenscorrecties bijna 20 % van haar grondgebied kwijt. Daar bleef het niet bij.

logo protest annexatie
logo met slogan protest annexatie
begin jaren 90 vorige eeuww.
De stad Helmond bleef groeien en zag opnieuw mogelijkheden in een annexatie van Mierlo. De gemeente Mierlo en haar inwoners waren standvastig. Onder de leuze: “We zeggen ronduit: we zijn vierkant tegen annexatie” werd de dreiging teniet gedaan. Wel werd er "als afkoopsom" weer een stuk van de gemeente overgedragen aan Helmond en wel het gebied Brandevoort. In 1995 stond Mierlo 487 hectare af aan Helmond. In dit gebied is inmiddels het gelijknamige stadsdeel gebouwd en wordt het gebied verder ontwikkeld.

Een derde grote correctie vond aan de zuidkant van Mierlo plaats. In 1997 is het gebied ten zuiden van de snelweg A67 (Strabrechtse Heide) ter grootte van 480 hectare overgedragen aan de gemeente Heeze-Leende waardoor het beheer van dit kwetsbare natuurgebied in handen van één gemeente kwam. Kortom Mierlo raakte in 30 jaar tijd bijna de helft van haar grondgebied kwijt.

In 2004 fuseerde Mierlo met Geldrop tot de gemeente Geldrop-Mierlo. Deze gemeente heeft een omvang van 3.190 hectare waarvan 1.809 hectare van Mierlo komt (57 %). De nieuwe gemeente is dus kleiner dan Mierlo oospronkelijk was.

Gevolg voor het inwoneraantal

Natuurlijk heeft het min of meer vrijwillig afstaan van grondgebied aan een andere gemeente invloed op het inwoneraantal van Mierlo. Heel lang had de heerlijkheid Mierlo een inwoneraantal dat schommelde tussen de 800 en 1000 personen, het precieze aantal werd niet gemeten. In die periode werden haardsteden geteld. In Mierlo waren er dat 200 a 300, via een omrekeningssleutel komen we dan tot het vermoedelijke aantal inwoners.  Het was daarmee een dunbevolkte gemeente. Aan het einde van de 18e eeuw had Mierlo zo'n 1.500 inwoners. BIj de volkstelling van 1840 was dat gegroeid tot 2.070. Wat blijkt uit de volgende tabel met gegevens uit deze volkstelling:

buurtschap aantal huizen aantal inwoners
Mierlo-dorp   72   466
Overakker   29   185
Loeswijk   29   173
Bekelaar   15     90
Marktstraat   47   353
Broek   44   250
't Hout   63   404
Het Goor   25   150
Totaal gemeente Mierlo 324 2070

Op 't Hout woonde toen ongeveer 20 % van de bevolking.

In 1900 was de bevolking van Mierlo gegroeid naar 2.609 inwoners. Ook in de 20e eeuw ging de groei gestaag door. Al voor 1930 had de bevolking zich in deze eeuw verdubbeld. De verdubbeling zou zich binnen 40 jaar weer voordoen. Op 22 december 1962 werd Frank Hurkmans als eerste 10.000e Mierlonaar ingeschreven.

Door de afsplitsing van ’t Hout en Lungendonk per 1 januari 1968 daalde de bevolking tot 5.566 personen. Toen woonde in 't Hout ruim 40 % van de Mierlose bevolking. Bij die afsplitsing stelde de gemeenteraad een groeidoelstelling van opnieuw 10.000 inwoners vast. Op 13 november 1988 was het zover. Simone van de Wiel werd geboren en ingeschreven als tweede 10.000e inwoner van Mierlo. Toch zou er ook nog een derde 10.000e komen, want door de overdracht van Brandevoort aan Helmond, op 1 januari 1995, daalde het inwoneraantal weer en kwam uit op 9.975. Op 25 februari van dat jaar werd het aantal van 10.000 weer gehaald. De geboorte van Jonathan Franken zorgde daarvoor. Bij de fusie met Geldrop tot de gemeente Geldrop-Mierlo op 1 januari 2004 had Mierlo 10.168 inwoners.

Opdeling van Mierlo in beeld

In onderstaande afbeelding zie je welke onderdelen van Mierlo zijn afgestaan aan buurtgemeenten. En dus ook wat er nog is overgebleven (gele gedeelte) en is gefuseerd met Geldrop.

Caarte figuratief Mierlo 1706
Grondgebied Mierlo, gebaseerd op kaart van Thomas Schulte, Grenzen en gebiedsindelingen in Helmond.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ontwikkeling grondgebied en inwoners in cijfers

jaar gebied oppervlakte in ha oppervlakte in % aantal inwoners naar
1900 Mierlo 3.460 100 % 2.609
1946 6.504
1962 (22 dec)       10.000
1967       11.138
1968 Mierlo-Hout 554 16 % 5.454 Helmond
1968 Lungendonk 130 4 % 118 Someren
1988 (13 nov) Mierlo     10.000
1995 Brandevoort 487 14 % 358 Helmond
1995 (25 feb) Mierlo     10.000  
1997 Rederijk 480 14 % 0 Heeze-Leende
2004 Mierlo 1.809 52 % 10.168 Geldrop-Mierlo
2021 (1 jan) wijk Mierlo     11.695

Ontwerp: Beeldmerk 
	ViziVormViziVorm | Realisatie: Bullit beeldmerk Apart InternetApart Internet | Webmaster: Hans Verhees