Vrijheid: opdat we weten, beseffen en nooit vergeten!
fietsroute Geldrop-Mierlo
fietsroute Geldrop-Mierlo
Dit project is een samenwerking van:
toelichting routepunt 13 |
||||
Overval op het distributiekantoor
Al voor de bezetting van Nederland door de Duitsers was een aantal levensmiddelen op de bon. Op 11 oktober 1939 was suiker het eerste product, spoedig gevolgd door meelproducten, peulvruchten, koffie en bak- en braadproducten. In Geldrop werd in de tramremise op de Heuvel, links naast het (oude) gemeentehuis, een distributiekantoor ingericht. Op 13 januari 1941 verhuisde het distributiekantoor naar de 'meesterswoning' van de jongensschool in de Kerkstraat. Deze school werd niet meer voor onderwijs gebruikt, maar wel door verenigingen. De jongensschool stond daar waar nu de parkeerplaats bij het winkelcentrum op de Heuvel is.
In 1944 was de heer Verhagen (de latere oprichter van het Weverijmuseum) hoofd van het distributiekantoor. De rantsoenbonnen, distributiestamkaarten en de belangrijkste, de tweede distributiestamkaarten met persoonsgegevens, werden bewaard in een oude brandkast die te gemakkelijk geopend kon worden, ook zonder de benodigde sleutels. Verhagen had dit euvel gemeld bij zijn superieuren in Eindhoven, waar Geldrop onder ressorteerde. Zijn melding zorgde niet voor een afdoende oplossing. Vandaar dat Verhagen schriftelijk liet vastleggen dat hij hier geen verantwoordelijkheid voor kon nemen. Hij zou gelijk krijgen, want in de nacht van 16 op 17 april 1944 is door de verzetsgroep onder leiding van Harrie van Gestel, bijgenaamd “de leren jas” (zie ook routepunt 2), een overval gepleegd op het distributiekantoor om de ontvangstbewijzen, de distributiestamkaarten, de tweede distributiestamkaarten, de rantsoenbonnen, de inlegvellen etc. te bemachtigen.
Deze documenten werden gebruikt om onderduikers en vliegtuigbemanningen van neergeschoten vliegtuigen, die diep in de Peel rond de Zwarte Plak (bij Horst-America) ondergedoken zaten, aan levensmiddelen te helpen. De gammele brandkast droeg er zeker toe bij dat er van alles werd buitgemaakt, zodat het doel ten volle was bereikt. Aan deze overval en de voorbereidingen daarvan namen veel van de 35 leden leden van de LO Geldrop (LO: Landelijke organisatie onderduikers) deel. Naast Harrie van Gestel, onder andere 4 broers De Koning uit Heeze (Huib, Arie, Willem en Gerrit), Jan Heurkens uit Geldrop (zie routepunt 14), Aart van Heijst uit Asten en Reindert Keizer uit Eindhoven. Ook Arie IJsselstein had zich aangesloten. Hij was aangezocht door een lid van de LO uit St. Oedenrode om deel te nemen aan de overval in Geldrop, in de veronderstelling dat hij een goede Nederlander was. Tegen Arie waren vanuit de verzetsgroep in Geldrop wel wat bedenkingen, maar toch werd hij tot de groep toegelaten. Die bedenkingen bleken echter terecht.
IJsselstein was een ex-lid van de Nederlandse SS en zogenaamd ondergedoken in St. Oedenrode zich voordoende verzetsman te zijn. Hij was gedeserteerd en hoopte door illegale organisaties te achterhalen en te verraden aan de Duitsers zijn eer te herstellen. IJsselstein heeft de personen die aan de overval hebben deelgenomen, verraden aan Willy Weber, hoofd van de SD, de 'Sicherheitsdienst' te Eindhoven. Op 14 mei 1944 deden leden van de Duitse SD een inval op de boerderij "Het Huisven" van Jacob de Koning op Kreijl in Heeze. IJselstein wijst hier een aantal deelnemers van de overval aan. Een groot aantal mensen wordt hier gearresteerd, waaronder de 4 genoemde broers De Koning, Reindert Keizer en Harrie van Gestel. Aart van Heijst wordt thuis in Asten opgepakt. In totaal pakt de SD 17 verzetsstrijders op. Jan Heurkens wordt eind mei thuis in Geldrop gearresteerd. Ze worden overgebracht naar de 'Polizeigefängnis' te Haaren en later naar Kamp Vught. Dit verraad heeft aan zes genoemde overvallers het leven gekost. Zij zijn op 9 augustus 1944 in Kamp Vught gefusilleerd. De broers Willem en Gerrit de Koning komen later om het leven in een kamp in Duitsland. De SS-er Arie IJsselstein had uiteindelijk geen baat van zijn verraad, ook hij werd gefusilleerd door de Duitsers.