De Heilige Lucia Kerk in 1945.

De Mariaklok uit 1414.

In de toren van de kerk bevinden zich drie klokken. Twee daarvan zijn in 1953 gegoten door Koninklijke Eijsbouts klokkengieterij te Asten. De middelste klok dateert uit 1414, de gieter is onbekend. Het opschrift is in het Latijn en vertaald luidt die: "Maria heet ik, maand april 1414". De andere oude klok uit 1461 gegoten door Jan van Venlo is in 1953 omgegoten naar twee nieuwe klokken, omdat de oude gebarsten was. De twee nieuwe klokken kregen de namen Lucia en Joseph.

In de kerktoren hingen ten tijde van de oorlog dus 2 oude klokken. Volgens de “voorlopige lijst der Nederlandsche Monumenten van geschiedenis en kunst” werden de beide klokken door de Nederlandse Klokken- en Orgelraad gemerkt als zogenaamde M-klokken. Dit betekent dat ze werden beschouwd als monumentale klokken die bescherming waard zijn. De verklaring van 29 april 1940 luidde: "De Nederlandsche Regeering heeft een zeer beperkt aantal klokken als historische gedenkstukken van grootste beteekenis, van vordering vrijgesteld en richt tot de bevelhebbers der militaire macht van andere mogendheden het dringend verzoek deze met een M gemerkte klokken eveneens te sparen.”

M-status verklaring, april 1940

Op 21 juli 1943 kwam Rijkscommissaris Seyss-Inquart met de ‘metaalverordening’ op grond waarvan iedereen verplicht werd metalen voorwerpen te melden zodat die vervolgens geconfisqueerd konden worden om omgesmolten te kunnen worden tot metaal voor gebruik in de oorlogsindustrie. Op grond van de M-status van de klokken kon voorkomen worden dat de klokken uit de toren van Mierlo werden meegenomen. Dit in tegenstelling tot de klokken van de dochterkerk in Mierlo-Hout, de Sint Lucia kerk, die dit lot wel ondergingen.

Als de kerk open is, is het meestal mogelijk de toren te beklimmen. U kunt dan niet alleen de restanten van de oude middeleeuwse toren bewonderen maar ook de klokken met eigen ogen zien. Als u daar dan bent, werp dat eens een blik in de ruimte tussen de kerkgewelven en het dak. Dat is altijd weer een imponerend gezicht.

Via deze link en deze link kunt u een tweetal filmpjes over de kerk bekijken waarin de klokken en de middeleeuwse toren aan de orde komen.

naar boven

De pastorie gezien vanuit de tuin, 1989.

De pastorie van de Heilige Lucia kerk dateert uit 1905. Het ontwerp is van architect J.H.H. van Groenendael uit Vught en de aannemer was Jaq. Van Roij uit ´s-Hertogenbosch. Uit de dagboekaantekeningen van Pastoor van Lierop (pastoor van Mierlo van april 1929 tot februari 1961)

Generaal Sir Richard O'Connor

weten we dat in de periode van 1 november 1944 tot 5 maart 1945 inkwartiering gezocht werd door de geallieerden in de pastorie. Bij hem waren te gast generaal Richard O’Connor, de bevelhebber van het 8e legerkorps, en generaal Batten. Na 6 maart 1945 kreeg Mierlo inkwartiering van de achterhoede van het 8e Legerkorps. Allerlei hoge officieren en hoogwaardigheidsbekleders die in het Engelse hoofdkwartier in het klooster aan de overzijde van de straat moesten zijn, bleven vaak in de pastorie eten. In de tuin, op straat en overal rond de pastorie en het klooster wemelde het van de legervoertuigen.

naar boven

Klooster / bejaardenhuis Bethanië ca. 1940.

De bouw van het klooster (toen Liefdegesticht genoemd) in 1874 werd mogelijk gemaakt door de overgebleven fondsen van een fundatie gedaan door de Mierlose kardinaal Willem van Enkevoirt in 1531 t.b.v. het "Apostelhuis". De zusters Franciscanessen namen de zorg voor de 12 oude mannen op zich, waarvoor van Enckevoirt zijn fundatie had gesticht. Ook richtten de zusters een "taalschool" voor onderwijs aan meisjes op.

In 1910 maakte J.H.H. van Groenendael het ontwerp voor de verbouwing van het Liefdegesticht en de bouw van een boerderij op de plaats waar nu Hof van Bethanië staat. Beide gebouwen werden door Mierlose aannemers gebouwd: M.E. Verbruggen (de boerderij) en J. Huijbregts (vergroting Liefdegesticht). De boerderij is afgebroken en van het oude Liefdegesticht is alleen een klein deel van de voorgevel bewaard gebleven, daar waar nu apotheek Mierlo gevestigd is. Na de grondige verbouwing in 1910 kwam de professionele ouderenzorg echt op gang. Vanaf 1932 is de zorg en het beheer overgedragen aan de zusters van Oirschot (eveneens Franciscanessen) en draagt het gebouw de naam Huize Bethanië.

Bethanië heeft ook een verleden in de oorlogstijd. De Duitsers hebben er enige tijd inkwartiering gezocht en later werd er een Engels hoofdkwartier ingericht.

Koning George VI (l) en veldmaarschalk Montgomery.

Hoge bezoeken bleven niet uit. Zo weten we uit de aantekeningen van pastoor Van Lierop, dat er vele bezoeken waren van generaal Dempsey, de commandant van het 2e Britse leger. Ook generaal Eisenhower, de opperbevelhebber van het geallieerde leger, kwam in het klooster op de thee. Dat hij toen ook nog belangrijkere zaken te bespreken had is zeer waarschijnlijk. De bevelhebber van het Britse leger veldmaarschalk Montgomery was er ook, zeker omdat het hoofdkwartier van zijn 8e legercorps hier gevestigd was. Hij hield hier dagelijks inspecties. Op 12 oktober 1944 bracht Prins Bernhard met de Engelse koning George VI een bezoek aan het klooster. Zo kunnen we spreken van gerenommeerde namen die Mierlo en het klooster bezochten.
Als voorbereiding op de gevechtsacties voor het behoud van de twee bruggen over het Eindhovensch kanaal werd er in 1944 een Engels lazaret (noodhospitaal) ingericht.

Een zeer indrukwekkende gebeurtenis vond plaats in de kerstnacht van 24 december 1944. Om de nachtmis bij te wonen in de (te kleine) kapel dromden vele nationaliteiten - waaronder Nederlanders, Engelsen, Duitsers en Fransen - samen. Ieder bad voor het thuisfront, een goed verloop van de acties en eigen intenties. De serene rust en de kerstgedachte deed allen het oorlogsgeweld voor even vergeten.

De legertop bijeen in het klooster 1944.

Later werd in de kleine spreekkamer een radiostudio opgebouwd. Na het spelen van het Engelse volkslied kwamen eerst Frankrijk en België in de uitzending, daarna kwam namens Nederland Mierlo in de ether. Namens alle Nederlandse kinderen werden door een Mierloos meisje, de beste wensen aan de Engelsen overgebracht. Misschien iets verlaat maar niet minder enthousiast werden spontaan Sinterklaasliedjes gezongen. Zuster Margarita gaf tijdens een interview aan welke verzetsrol het onderwijzend personeel had tijdens de bezetting van Nederland.
De kapitein van propaganda was zo in zijn nopjes, dat hij de zusters persoonlijk kwam overladen met kerstgaven. De traktatie bestond uit: "voldoende mik, vlees, pudding, suiker en boter voor het hele huis".

Na de bevrijding van Mierlo heeft het klooster geruime tijd dienst gedaan als opvangplaats voor 100 evacuees uit Mierlo-Hout en Helmond. Later werden er vanuit Nijmegen maar liefst 500 vluchtelingen op één middag opgevangen. Vanuit Venray kwamen er ook nog eens 100 vluchtelingen bij.

We weten het meeste van hetgeen hier beschreven is, uit de twee brieven die de eerwaarde moeder zuster Eleutheria aan het zusterhuis in Oirschot schreef. U kunt deze brieven hier lezen.

naar boven

De begraafplaats Heilige Lucia in Mierlo werd in 1906 aangelegd net nadat de pastorie was gebouwd.

De 'oude' graven van de slachtoffers van Den Brand.

Van de Graaf d’Alcantara kon een stuk grond ten zuiden van de pastorie worden gekocht. Tot die tijd werd er begraven op het kerkhof net naast de kerk. Op 13 december, feestdag van de H. Lucia werd de begraafplaats ingewijd.

Op deze begraafplaats werden in 1944 de slachtoffers van de inslag van de granaat in de schuilkelders op Den Brand begraven (zie routepunt 7). De graven lagen oorspronkelijk helemaal aan de andere kant (dan waar nu de toegang is) van het kerkhof aan de Grevenbroeckweg.

Het tegenwoordige graf
van de familie Sloots.

De graven van de meeste slachtoffers zijn in de loop der jaren geruimd. Het graf van de familie Sloots (vader, moeder en 5 kinderen) bestaat nog. Het ligt niet meer op de oorspronkelijke plaats maar midden op de begraafplaats aan het hoofdpad. Als u vanuit de Heer van Scherpenzeelweg de begraafplaats opgaat ligt het graf net voorbij de calvarieberg aan de linkerkant.

De calvarieberg.

In 1919 schonken enkele parochianen geld voor de aanleg van een calvarieberg. Het ontwerp komt van architect Van Groenendael - die ook de architect van de pastorie, het patronaat en de kloosterverbouwing was - en werd uitgevoerd door de Mierlose metselaar H. Knoops. Van Groenendael ontwierp een calvarieberg met daarop een kruis met Christusbeeld geflankeerd door twee zandstenen beelden van Maria en de apostel Johannes. In de nis plaatste hij een beeld van de Moeder met haar verstorven zoon, ook wel bekend als Piëta, naar het beroemde beeld van Michelangelo. Onder de nis is een uitsparing waarin een houten plank kan worden bevestigd zodat een soort altaar ontstaat, dat vroeger gebruikt werd om de monstrans met het Allerheiligste op te plaatsen bij de processie. Voor het bouwen van de calvarieberg is gebruik gemaakt van kunradersteen. Mogelijk is het een restant dat was overgebleven bij de bouw van de Steentjeskerk in Eindhoven (St. Antonius kerk, Philipsdorp), die van de hand van dezelfde architect is en in 1919 werd opgeleverd. Als u de begraafplaats toch bezoekt kun u gelijk dit rijksmonument bekijken.

naar boven