Opgravingen bij H. Lucia Kerk

In de omgeving van de kerk in Mierlo zijn sporen gevonden van oude nederzettingen. In afgelopen jaren zijn er door de Heemkundekring Myerle bij de kerk verschillende noodopgravingen uitgevoerd. Ook hebben leden van onze vereniging daar assistentie verleend bij opgravingen, welke werden uitgevoerd door Opgravingsbedrijf BILAN en de Universiteit van Amsterdam (UVA). Tijdens de opgravingen kwamen niet alleen aardewerkscherven, maar ook bewoningssporen zoals huisplattegronden en waterputten te voorschijn. Deze vondsten zorgden er voor dat er een steeds duidelijker beeld onstond van het middeleeuwse Mierlo. De resultaten de opgravingen toonden aan dat er onder de archeologische vondsten opmerkelijk veel grafvondsten zitten. Dat was voor Henk Simons (lid van de Heemkundekring Myerle) aanleiding om een artikel te schrijven met de titel "De H. Luciakerk en de Middeleeuwse begraafplaatsen". U kunt dat artikel hier downloaden.

Karrewiel / Neerakkers

In plangebied ’t Karrewiel (3600 m2) zijn in 2007  ier proefsleuven aangelegd, en een uitbreiding aan één van de sleuven, waarmee circa 425 m2 van het gebied is onderzocht. Op het terrein zijn sporen van verkaveling en bewoning gevonden uit de 14e, 15e/16e en 18e eeuw. Het betreft twee waterputten, enkele grote (water)kuilen, diverse greppels, enkele paalsporen en een gedeeltelijk restant van een oude bodem. Het gaat om twee of drie verschillende erven, die zowel in ruimte als tijd van elkaar gescheiden zijn. Er zijn geen sporen of vondsten aangetroffen van vóór de 14e eeuw. En hoewel op het terrein sprake is van vele 20e-eeuwse verstoringen en de bodemopbouw op de meeste plaatsen niet meer intact is, heeft het onderzoek niettemin waardevolle resultaten en belangwekkende informatie opgeleverd. Een verslag hiervan kunt u hier downloaden.

Karolingisch grafveld

In 2009 heeft de Heemkundekring op het terrein bij De Mona, hoek Van Scherpenzeelweg en Bisschop van Mierlostraat, opgravingen verricht toen het terrein werd bouwrijp gemaakt ten behoeve van de nieuwbouw die daar ging plaatsvinden. In de omgeving waren al eerder interessante vondsten gedaan. Op dit gebied werden graven uit de Karolingische tijd gevonden en blootgelegd. Een verslag hiervan kunt u hier downloaden.

Nieuwbouwgebied Luchen

Archol BV heeft in november en december 2008 en maart 2009 in opdracht van de gemeente Geldrop-Mierlo een Definitief Archeologisch Onderzoek (DO) uitgevoerd in plangebied Luchen. Gedurende deze tijd zijn in totaal 19 opgravingsputten met een totale oppervlakte van ca 21.500 m2 onderzocht. De aanleiding voor het archeologisch onderzoek zijn de plannen van de gemeente om een nieuwe woonwijk te realiseren. Het DO is het vervolg op een Inventariserend Archeologisch Veldonderzoek - dat in 2008 door de Grontmij is uitgevoerd. De Grontmij heeft 119 proefsleuven in het plangebied gegraven, d.m.v. de zogenaamde ‘hagelslag’-methode: korte proefsleuven van 20 x 4 m, in een verspringend patroon, 20 m van elkaar. Hierbij is in het zuidelijke deel van het plangebied een zone met bewoningssporen aangetroffen, met een datering in de late prehistorie. De verspreiding van de grondsporen leek zich te beperken tot het zuidwestelijke deel van het plangebied, maar kon niet scherp begrensd worden. Naar aanleiding hiervan is door de gemeente, in samenspraak met mevr. R. Berkvens (Samenwerkingsverband Regio Eindhoven, milieudienst), vastgesteld dat het definitieve onderzoek in drie fasen zou plaatsvinden: fase 1 (1,88 ha) om de kern van de nederzetting op te graven, optionele fase 2 (0,31 ha) om de nederzetting te begrenzen en optionele fase 3 (max. 0,93 ha) om de periferie op te graven. Tijdens het DO is gebleken dat het vooraf ingeschatte oppervlak van fasen 1 en 2 afdoende was om de kern en randzone van de nederzetting te begrenzen. Als u meer over het onderzoek wilt lezen kunt u het rapport van Archol hier downloaden.

Broekstraat 75 Mierlo (van Tilborg)

Op 18 en 19 oktober 2012 is door een team van de Heemkundekring Myerle een opgraving verricht op een perceel aan de Broekstraat. Eén van de leden van onze vereniging kwam min of meer bij toeval uit bij deze archeologische vondst.
VOF van Tilborg, exploiteert een veehouderij op Broek. Bij graafwerkzaamheden voor een nieuwe stal zijn 2 afvalkuilen ontdekt. Dit ‘afval’ betrof in hoofdzaak aardewerk. Behalve enkele potten en kannen die in een redelijk staat verkeerden was dat een grote hoeveel scherven ofwel fragmenten van keukenmateriaal. Twee leden van de heem mochten onder de voorwaarde dat de bouwwerkzaamheden niet gehinderd werden, het terrein was na onderzoek al vrijgegeven, hun opgravingen verrichten. Op deze site kun een fotoverslag hiervan vinden. Na het verzamelen, sorteren en wassen van de scherven hebben leden van de werkgroep archeologie maandenlang gezocht, gepast en gemeten naar bij elkaar passende stukken en deze weer vormgegeven. Deze inspanningen hebben een voor Mierlo unieke collectie opgeleverd. Van de determinatie in een verslag gemaakt.
hier downloaden.

Hekelstraat Mierlo

Op 13 en 14 januari 2014 is door een team van Archol BV een inventariserend veldonderzoek uitgevoerd in plangebied Hekelstraat te Mierlo. Zij werden hierbij geassisteerd door vrijwilligers van Heemkundekring Myerle. De aanleiding voor het onderzoek is het voornemen van de gemeente Geldrop-Mierlo om binnen het plangebied woningbouw te realiseren. Op de gemeentelijke erfgoedkaart is het terrein een hoge verwachting toegekend. Eventueel in de bodem aanwezige archeologische waarden kunnen door de voorgenomen grondwerkzaamheden worden verstoord.
Om deze reden is het plangebied door middel van 16 proefsleuven verkend. Hierbij is een dekkingsgraad van ruim 10% behaald. Doel van dit onderzoek was het karteren en waarderen van de archeologische resten. Hierbij is ook aandacht besteedt aan de fysisch-geografische en bodemkundige opbouw. Het onderzoeksgebied bevindt zich in het oosten op een dekzandrug. Het reliëf daalt richting het westen snel. Het merendeel van het plangebied bevindt zich dan ook op de flank en in de laagte. De conservering is relatief goed te noemen, aangezien op sommige locaties de oorspronkelijk podzolbodem nog vrijwel intact aanwezig was. Ook kon de oorspronkelijk ontginningslaag bestaande uit brokken verspitte bodem in de meeste profielen worden aangetroffen. Het afdekkende esdek is vermoedelijk rond het einde van de 17e/begin van de 18e eeuw opgeworpen en is sterk homogeen, schoon en vondstloos van aard.
Ondanks de conservering en landschappelijk ligging zijn de archeologische resten beperkt van aard. Op één prehistorisch paalspoor na zijn alle sporen en vondsten te relateren aan het gebruik van het terrein ten behoeve van landbouw, mogelijk voor vlasteelt. Hoewel de fysieke kwaliteit van de resten middelhoog scoort is de inhoudelijke kwaliteit laag. Er zijn geen behoudenswaardige vindplaatsen aan te wijzen en plangebied Hekelstraat kan dan ook worden vrijgegeven. Als u meer over het onderzoek wilt lezen kunt u het rapport van Archol hier downloaden.

Cataogus Archeologie Gemeente Geldrop-Mierlo

De gemeente Geldorp-Mierlo heeft een catalogus opgesteld waarin opgenomen zijn de gebieden met een hoge archeologische waarde in de gemeente waaronder het kasteelterrein van het voormalige kasteel Mierlo en het gebied rondom de H.Luciakerk en begraafplaats aan de Heer van Scherpenzeel weg. In de catalogus wordt ook melding gemaakt van de archeologische onderzoekingen in de gemeente. Ook is een beschrijving opgenomen van een groot aantal archeologische vondsten.

Een voorbeeld uit de catalogus (pag. 34):

Archis-waarnemingsnummer: 44484
Coördinaten: 171150 / 383150
Toponiem: HEER VAN SCHERPENZEELWEG
Plaats: Mierlo
Datering: Romeinse Tijd-Middeleeuwen laat B: 12vC-1500 nC
Complextype: huisplaats, onverhoogd; onbekend
Cultuur: niet van toepassing
Omschrijving: De vondsten bestaan uit verschillende aardewerkcategorieën uit de vroege Middeleeuwen D/late Middeleeuwen A: Andenne, geelwitbakkend handgevormd aardewerk, Pingsdorf (geelwitbakkend), kogelpotaardewerk, Brunssum-Schinveld (geelwit aardewerk), grijsbakkend handgevormd aardewerk, Elmpt, paalsporen/-kuilen, een waterput en een kuil. Tot de late middeleeuwen B behoren 4 scherven roodbakkend geglazuurd aardewerk, tot de vroege Middeleeuwen C enkele scherven van laat-Mayen (bolpot; Dorestad type WIII-A-E) en geverfd/gevernist gedraaid aardewerk (Dorestad type WXII A-B). Ten slotte is 1 scherf Romeins aardewerk (gladwandig, gedraaid) gevonden.
Opmerkingen: Ontdekt en opgegraven in het weekend van 30 april 1994 door leden van de Heemkundekring Myerle in een bouwput ten behoeve van de nieuwbouw van openbare school ‘t Schrijverke. Ontdekt werden een waterput en paalkuilen gevonden. De vindplaats is gelegen op ca. 200 m ten zuiden van de St. Luciakerk in de nabijheid van een voormalige depressie tussen de "hogeweg" (Heer van Scherpenzeelweg) en de "legeweg" (Heer vanGrevenbroeckweg). Het opgravingsvlak bevindt zich tussen de nieuwbouw en de noodschool op een diepte van ca. 1,7 m onder het huidige maaiveld. Behalve een waterput werden paalsporen aangetroffen, waarschijnlijk afkomstig van een huisplattegrond. Het restant van deze plattegrond bevindt zich nog onder het aangrenzende schoolterrein.
Literatuur: A. BERKERS-ROMONESCO, H. BERKERS & H. SIMONS 1994 , in: Archeologisch onderzoek nabij de St. Lucia kerk te Mierlo
Geomorfologie: Dekzandrug (+/- oud bouwlanddek)
Bodem: Hoge zwarte enkeerdgrond

Als u meer wilt lezen kunt u de catalogus hier downloaden.